موسسه فرهنگی هنری آوای مهربانی
پژوهش موسیقی ایرانی
در فروردین ماه سال ۱۳۸۲ «مؤسسهی فرهنگی هنری آوای مهربانی» با رویکرد مشارکت در حفظ و پژوهش میراث موسیقایی ایرانزمین اقدام به برگزاری سلسله نشستهای پژوهشی با عنوان «پژوهش در موسیقی دستگاهی ایران» نمود که در آخرین جمعههای هر ماه برگزار میشد.
بدیهیست شناخت موسیقی هر قوم و ملتی بدون کاوش و مطالعه در آثار تاریخی و موسیقایی آن سرزمین بهدست نمیآید؛
بدین منظور بررسی تاریخ موسیقی ایران با تکیه بر معرفی آثار ضبطشدهی این عرصه ـ که بیش از یکصد سال قدمت دارد ـ به عنوان منابع اصلی پژوهشی سرلوحهی کار قرار گرفت.
پژوهشها شامل شناسایی، معرفی، دستهبندی تجزیه، تحلیل، بازسازی و بازخوانی آنها در قالب اجرای کنسرت پژوهشی به شرح زیر بودهاست:
- دیسکوگرافی (صفحهشناسی) آثار ضبطشده که از دورهی قاجار شروع و همراه با پخش نمونههایی از صفحات ضبطشده با گرامافون ارائهمیشد.
- جلسات را سخنرانیهای کارشناسی و یا کنسرتهای پژوهشی تشکیل میداد؛ در این بخش علاوه بر کارشناسی آثار ضبطشده و تجزیه و تحلیل آنها از زوایای مختلف، بازخوانی و یا بازسازی این آثار، توسط هنرمندان نیز اجرا میشد و معمولاً جذابترین قسمت برنامه را به خود اختصاص میداده است.
با تداوم این نشستها و افزایش تعداد مخاطبین از مهر ماه ۸۳ با همکاری «انجمن موسیقی» محل برگزاری آن به سالن رودکی انتقال یافت و از تابستان ۸۵ فصل جدیدی از نشستهای تخصصی ماهانهی «پژوهش در موسیقی دستگاهی ایران» با همکاری «دفتر موسیقی» و «بنیاد رودکی» آغاز شد و تداوم این روند را میسر ساخت.
حاصل و دستاورد این نشستها تا این لحظه تولید بالغ بر ۹۰مقاله و متن سخنرانی و ۳۲ شماره نرم افزار و VCDوDVD است که فهرست عناوین آن به شرح زیر است :
فهرست عناوین نشستهای تخصصی پژوهش در موسیقی دستگاهی ایران
(ازسال ۸۲ تا ۸۸)
نشستهای برگزار شده در سال ۱۳۸۲(شامل ۱۰ برنامه)
محل برگزاری : دفتر آوای مهربانی
26 اردیبهشت۸۲- زنان موسیقی عصر قاجار (۱)
۳۰ خرداد ۸۲ – سنتور دوره قاجار
۲۷ تیر ۸۲ – آواز دوره قاجار (۱) : سید احمد خان سارنگی
۲۴ مرداد ۸۲ – تار دوره قاجار(۱) : ویژه آقاحسینقلی فراهانی (۱)
۲۸ شهریور ۸۲ – زنان موسیقی عصر قاجار (۲)
۲۵ مهر ۸۲ -کمانچه دوره قاجار(۱)
۳۰آبان۸۲- کمانچه دوره قاجار(۲)
۲۸ آذر۸۲ -آواز دوره قاجار(۲) : سید حسین طاهرزاده
۲۶ دی ۸۲- تار دوره قاجار(۲) : ویژه آقا حسینقلی فراهانی (۲)
۱۷ بهمن ۸۲ -آواز دوره قاجار (۳) : قربان خان شاهی
نشستهای برگزار شده در سال ۸۳(شامل ۱۰ برنامه)
محل برگزاری : دفتر آوای مهربانی و سالن رودکی
۲۸فروردین۸۳ – تصنیفهای دوره قاجار (۱)
۲۵اردیبهشت ۸۳ – تصنیفهای دوره قاجار (۲)
۲۹خرداد ۸۳ – کمانچه دوره قاجار(۳) : ویژه باقرخان رامشگر
۲۶تیر ۸۳ – تار دوره قاجار(۳)
۲۳مرداد ۸۳ – آواز دوره قاجار (۴) : ویژه قلی خان شاهی
۲۷شهریور ۸۳ – تار دوره قاجار(۴) : ویژه درویش خان
۲۴مهر ۸۳ – آواز دوره قاجار (۵)
۲۹آبان ۸۳ – آواز دوره قاجار(۶) : ویژه جناب دماوندی
۲۷آذر ۸۳- آواز دوره قاجار (۷) : ویژه اقبال السلطان
- بهمن ۸۳ – عارف قزوینی(ویژه یکصدمین سالگرد)
فهرست نشستهای برگزار شده در سال۸۴(شامل ۶ برنامه)
محل برگزاری : سالن رودکی
۲۰خرداد :سفر پاریس
۳۰تیر :دوره چهل ساله سنتور نوازی(۱۸۰۰-۱۸۴۰)
۲۷مرداد :سلیمان خان امیر قاسمی
۲۵شهریور : ابوالحسن خان صبا
۲۷آبان: نی دوره قاجار
۱۸آذر : ویژه یکصدمین سالگرد ضبط صفحه در ایران
نشستهای برگزار شده در سال ۸۵
۵ مرداد : حسینعلی خان نکیسا- سالن رودکی
۲۷ مرداد : آثار ضبط شده تصنیف از ۱۳۰۰تا۱۳۲۰شمسی- سالن رودکی
۳۱ شهریور : تجزیه و تحلیل شیوه های کمانچه نوازی دوره قاجار- سالن رودکی
۵ آبان : مدرسه عالی موسیقی- سالن رودکی
۳ آذر : علی اکبرخان شهنازی- سالن رودکی
۱ دی : چهارمضراب- سالن رودکی
6 بهمن : نغمه های آسمانی (۱)- سالن رودکی
- اسفند : نغمه های آسمانی (۲)- تالار وحدت
نشستهای برگزار شده در سال ۱۳۸۶
- ادیب خوانساری(۳۱/فروردین/۸۶- تالار وحدت)
- سیداحمدخان(۲۸/اردیبهشت- سالن رودکی)
- مروری بر آثار رضاقلی میرزا ظلی(۲۵/خرداد-سالن رودکی)
- مروری بر اثار ضبط شده بازیگری و نمایش موزیکال ایرانی(۲۲/تیر- سالن رودکی)
- تکرار برنامه ظلی( ۲۹/تیر- سمنان-تالار آفتاب)
- درویش خان(۱۵شهریور- طالقان-روستای زیدشت)
- مروری بر جایگاه و آثار ارکستری در موسیقی ایرانی(۲۳آذر۸۶- سالن رودکی)
نشستهای برگزار شده در سال ۱۳۸۷
- مروری بر تاریخ ۵هزارساله ساز عود و شیوه های نوازندگی آن(۳۱خرداد۸۷ – سالن رودکی)
- مروری بر آثار اقبال آذر و بیگجه خانی(۱۸مرداد۸۷ – سالن رودکی)
- پژوهش و بازخوانی تصانیف منسوب به عبدالقادر مراغی(۱۲مهر ۸۷- سالن رودکی)
- مروری بر زندگی و آثار مرتضی نی داود(۲۹آذر۸۷- سالن رودکی)
نشستهای برگزار شده در سال ۱۳۸۸
- مروری بر آثار ضبط شده در سفر لندن: گفته ها و ناگفته هائی از سفر لندن(۱۹۰۹)
به مناسبت یکصدمین سال ضبط صفحه در لندن (۲۹ آبان ۸۸- سالن رودکی )
- ساختار شناسی سبکهای قدیم و جدید “نوحه خوانی در ایران”(۹ بهمن ۸۸- سالن رودکی )
- پیوندهای موسیقی سنتی ایران و ترکیه (۲۲ اسفند ۸۸- سالن رودکی )